Glycoside là gì? Phân tử đóng vai trò quan trọng trong mọi hoạt động sống của sinh vật và được ứng dụng hiệu quả trong đa dạng lĩnh vực
Glycoside là một loại hợp chất hóa học phổ biến trong tự nhiên và trong cơ thể sống. Chúng được tạo thành từ sự liên kết giữa một đường đơn (sugar) và một nhóm chức không đường (non-sugar), tạo ra một cấu trúc hóa học mới. Glycoside có thể tồn tại trong nhiều dạng khác nhau và đóng vai trò quan trọng trong nhiều quá trình sinh học, bao gồm cả sự lưu thông và lưu trữ năng lượng, truyền tin tín hiệu, và cả trong bảo vệ của thực vật. Xem ngay bài viết dưới đây để nắm bắt đầy đủ thông tin liên quan đến glycoside là gì.
1. Khái niệm Glycoside
Glycoside là phân tử, kết nối với một nhóm chức năng thông qua một liên kết glycosid. Glycoside có vai trò quan trọng trong mọi hoạt động của sinh vật sống. Có số lượng lớn thực vật lưu trữ hóa chất ở dạng glycoside bất hoạt. Chúng được kích hoạt bằng cách thủy phân enzyme, phá vỡ phần đường và đảm bảo hóa chất dễ sử dụng. Nhiều glycoside thực vật được ứng dụng hiệu quả trong công nghiệp dược phẩm như làm thuốc. Một số loài bướm Heliconius còn kết hợp hợp chất thực vật này như cách thức chống lại kẻ săn mồi. Ở con người và động vật, chất độc thường liên kết với phân tử đường nhằm loại bỏ chúng khỏi cơ thể.
Tóm lại, glycoside là bất kỳ phân tử nào chứa một nhóm đường được liên kết nhờ carbon anomeric của nó với nhóm khác thông qua glycoside. Glycoside có thể được liên kết bởi glycosid O- (glycosylamine), S- (thioglycoside) hoặc C- (C-glycoside). Chưa kể, nhiều nghiên cứu còn cho rằng đường phải liên kết với một loại đường không. Đây là yếu tố quan trọng để xác định nó đủ điều kiện trở thành glycoside và không bao gồm polysacarit. Nhóm này có tên gọi là glycone. Còn nhóm không đường là phần aglycone hoặc genin của glycoside. Glycone có thể gồm một nhóm đường đơn (monosacarit) hoặc một số nhóm đường (oligosacarit). Glycoside đầu tiên từng được xác định là amygdalin. Đây là kết quả của các nhà hóa học người Pháp Pierre Robiquet và Antoine Boutron-Charlard thực hiện vào năm 1830.
2. Hợp chất liên quan
Các phân tử chứa một liên kết N-glycosid gọi là glycosylamine. Nhiều nhà nghiên cứu gọi hợp chất N-glycosid và nhóm chúng lại với glycosides. Tuy nhiên, cái tên này dễ gây nhầm lẫn và không được sự chấp thuận của IUPAC. Glycosylamines và glycoside được nhóm lại với nhau như glycoconjugates. Một số glycoconjugate khác được xác định như glycoprotein, glycopeptide, glycolipids, peptidoglycans và lipopolysacarit.
3. Hóa học
Theo các nguồn thông tin đã được BCC tổng hợp, các tính chất hóa học của glycoside chủ yếu liên quan đến liên kết glycosid. Các phần hợp chất glycone và aglycone có thể được phân tách thông qua thủy phân bởi axit hoặc kiềm. Chưa kể, còn có nhiều enzyme được hình thành và phá vỡ liên kết glycosid. Các enzyme phân cắt quan trọng nhất là các hydrolase glycoside. Còn enzyme tổng hợp quan trọng nhất là glycosyltransferase. Enzyme biến đổi gen được gọi là glycosynthase có thể hình thành liên kết glycosid với hiệu suất tối đa.
Có nhiều phương thức giúp tổng hợp hóa học các liên kết glycosid. Trong đó, phản ứng glycosid hóa Fischer đề cập đến tổng hợp glycoside. Nó được thực hiện thông qua phản ứng của monosacarit không được bảo vệ với rượu cùng axit mạnh xúc tác. Còn phản ứng Koenigs-Knorr là sự ngưng tụ của glycosyl halide và rượu với sự tham gia của muối kim loại. Chẳng hạn như bạc cacbonat hoặc oxit thủy ngân.
Xem thêm:
- Protein là gì? Chìa khóa nắm giữ sự phát triển của cơ thể
- Glucose là gì? Tầm quan trọng và tips cân bằng hiệu quả
4. Tạm kết
Trên đây là các thông tin quan trọng nhằm giải đáp “Glycoside là gì?”. Glycoside là một nhóm hợp chất hóa học phổ biến trong tự nhiên, được tạo thành từ sự liên kết giữa một đường đơn (hoặc oligosaccharide) với một phần khác của phân tử, thường là một hợp chất hoạt tính. Các glycoside có vai trò quan trọng trong nhiều lĩnh vực, bao gồm dược học, hóa học hữu cơ và sinh học. BCC chuyên cập nhật nhanh chóng và chính xác nhất các thông tin liên quan đến ứng dụng và Nghiên cứu trong mọi lĩnh vực.
