Bào tử lợi khuẩn – Giải pháp cân bằng hệ vi sinh cho mọi đối tượng

Bào tử lợi khuẩn là gì? Vi sinh vật có lợi hỗ trợ cải thiện sức khỏe đường ruột, cân bằng hệ tiêu hóa, giúp ăn ngon và tăng sức đề kháng

Bào tử lợi khuẩn (probiotics) là những vi sinh vật sống có lợi cho sức khỏe con người. Đặc biệt hỗ trợ cân bằng hệ sinh đường ruột và cải thiện chức năng hệ tiêu hóa. Đồng thời, tạo điều kiện hấp thụ dinh dưỡng nhanh chóng và ngăn ngừa một số vấn đề sức khỏe nhất định. Nhờ những lợi ích này, nó đã trở thành một thành phần quan trọng mà mỗi người đều cần bổ sung đủ. Vậy cần bổ sung chúng vào cơ thể như thế nào để hiệu quả? Xem ngay bài viết dưới đây.

1. Tổng quan bào tử lợi khuẩn

1.1 Nguyên nhân nghiên cứu và phát triển

Có khoảng 100.000 tỷ vi khuẩn chung sống trong cơ thể tạo thành hệ cân bằng vi khuẩn đường ruột. Trong đó, lợi khuẩn chiếm 85%, còn lại là hại khuẩn. Chúng ức chế sự phát triển quá mức của hại khuẩn này. Từ đó, hỗ trợ quá trình tiêu hóa và hấp thu dưỡng chất. Chưa kể, với trẻ nhỏ, 80% hệ miễn dịch nằm ở đường tiêu hóa. Bởi vậy, một hệ tiêu hóa khỏe mạnh giúp tăng cường hệ miễn dịch, bảo vệ cơ thể khỏi các tác nhân gây bệnh.
Tuy nhiên, lợi khuẩn trong đường tiêu hóa không tồn tại mãi mà chết theo thời gian. Thậm chí có thể bị tiêu diệt do chế độ ăn uống không khoa học hay dùng thuốc kháng sinh. Việc không bổ sung kịp thời lợi khuẩn có thể ảnh hưởng xấu đến hệ tiêu hóa cũng như cơ thể. Ngoài đường ruột, lợi khuẩn còn ở trong một số loại thực phẩm. Chẳng hạn như sữa chua, dưa muối, kimchi, men vi sinh,… Tuy nhiên, lợi khuẩn rất dễ chết ở nhiệt độ thường, ánh sáng, độ ẩm. Đặc biệt là môi trường acid của dịch vị dạ dày. Do đó, bào tử lợi khuẩn đã ra đời để khắc phục vấn đề này.

1.2 Bào tử lợi khuẩn là gì?

Bào tử lợi khuẩn là dạng vi khuẩn sống, tồn tại dưới dạng “ngủ đông”. “Bào tử” là thuật ngữ xuất phát từ tiếng Hy Lạp mang nghĩa nảy mầm. Từ đó, chỉ khả năng phát triển và phát huy tác dụng khi bào tử lợi khuẩn biến thành lợi khuẩn. Khác với lợi khuẩn, bào tử lợi khuẩn có sức sống mạnh mẽ hơn. Do cấu trúc nhiều lớp bảo vệ an toàn nên không dễ bị tiêu diệt dù ở môi trường xấu. Chúng có thể dễ dàng vượt qua hàng rào tiêu hóa để tiến đến ruột non mà không bị acid dạ dày tiêu diệt. Sau đó, bào tử nhanh chóng phát triển thành lợi khuẩn thường. Đồng thời, có tác động tích cực đến hệ tiêu hóa. Các chủng bào tử lợi khuẩn phổ biến, cung cấp nhiều dưỡng chất và có sức sống bền vững hơn so với lợi khuẩn. Đặc biệt là không gây tác dụng phụ cho cơ thể người sử dụng. Đó là: Bacillus, Lactobacillus, nấm men họ Saccharomycetaceae,…

1.3 Đặc điểm hình thái

Bào tử lợi khuẩn sở hữu cấu trúc đặc biệt với nhiều lớp màng bảo vệ hơn lợi khuẩn. Phần lõi bên trong là nhiễm sắc thể ở trạng thái bị lèn chặt và không hoạt động. Các lớp vỏ xung quanh chứa nhiều enzym, peptidoglycan và protein. Nhờ vậy, nó được bảo vệ an toàn khỏi các tác động của môi trường trong đường ruột. Chẳng hạn như nhiệt độ cao, enzyme, dung môi và thuốc kháng sinh. Đến ruột non, chúng sẽ phát triển thành các tế bào trưởng thành và tạo lớp màng bảo vệ tốt cho đường ruột.

1.4 Cấu tạo

Bào tử lợi khuẩn có cấu tạo bền vững hơn so với lợi khuẩn bao gồm:

• Áo bào tử: Chất sừng
• Lớp vỏ bào tử: Tồn tại lớp peptidoglycan dày, ít liên kết chéo với nhau.
• Thành bào tử: Chứa một lớp peptidoglycan nhưng mỏng hơn peptidoglycan tại lớp vỏ bào tử.
• Lõi bào tử: Chứa nhân ADN trong trạng thái hoạt động.

2. Phân biệt lợi khuẩn và bào tử lợi khuẩn

Bào tử lợi khuẩn và lợi khuẩn đều là vi sinh vật có lợi cho sức khỏe đường ruột và cơ thể con người. Rất nhiều người hay nhầm lẫn giữa hai khái niệm này. Tuy nhiên, giữa chúng có một số điểm khác biệt. Tham khảo bảng so sánh sau để hiểu rõ nhất về hai khái niệm này.

Xem thêm:

• Vi khuẩn có lợi – Chìa khóa đa năng cho cuộc sống đột phá
• Bào tử lợi khuẩn cho bé được bà mẹ tin dùng hàng đầu

3. Tác dụng của bào tử lợi khuẩn cần biết

3.1 Tăng sức đề kháng cho cơ thể

Bổ sung lợi khuẩn probiotic tức là cung cấp nhiều vi khuẩn có lợi cho hệ tiêu hóa. Đồng thời, thúc đẩy sản sinh các kháng thể IgA. Từ đó, tăng cường tế bào miễn dịch tự nhiên nhiều hơn ở dọc thành ruột. Điều này giúp ngăn ngừa virus, vi khuẩn và các nhân tố có hại cho cơ thể. Để chứng minh tác dụng này, ở Mỹ đã tiến hành một thí nghiệm nhỏ. Kết quả cho thấy người được bổ sung lợi khuẩn sau khi tiêm phòng sởi 2 tuần có sức đề kháng tốt hơn so với người không bổ sung lợi khuẩn. Các vết thương hở cũng mau lành hơn.

3.2 Ổn định sức khỏe đường ruột

Bào tử lợi khuẩn giúp ổn định sức khỏe đường ruột, hạn chế tối đa các vấn đề về hệ tiêu hóa. Cụ thể là tiêu chảy do nhiễm khuẩn. Đồng thời, giảm thiểu tối đa các triệu chứng tiêu chảy liên quan đến việc sử dụng kháng sinh trong thời gian dài. Hoặc viêm đại tràng, hội chứng ruột kích thích.

3.3 Hạn chế biến chứng sau phẫu thuật ruột – dạ dày

Bệnh tật, căng thẳng kéo dài ảnh hưởng đến sự cân bằng của vi khuẩn. Từ đó, gây ra các vấn đề về hệ tiêu hóa. Việc tăng cường bào tử lợi khuẩn trong đường ruột giúp ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn xấu. Đồng thời, giảm thiểu tối đa các tác nhân gây viêm hoặc nhiễm trùng ở các bệnh nhân mới phẫu thuật ruột – dạ dày. Ví dụ như nhiễm trùng nấm men do có quá nhiều nấm men trong cơ thể. Tuy nhiên, vi khuẩn đường ruột được cân bằng tốt sẽ hạ thấp lượng nấm men.

3.4 Ngăn ngừa một số bệnh lý liên quan đến hệ tiêu hóa

Tỷ lệ lợi khuẩn cao thì đường ruột và hệ tiêu hóa khỏe mạnh. Còn tỷ lệ hại khuẩn cao rất dễ dẫn đến các bệnh liên quan đến hệ tiêu hóa và đường ruột. Chẳng hạn như táo bón, tiêu chảy, viêm ruột, hội chứng ruột kích thích, đầy hơi, viêm loét dạ dày do nhiễm khuẩn HP, ….

4. Một số hạn chế

Bên cạnh những ưu điểm, bào tử lợi khuẩn cũng có một số hạn chế như:

• Thời gian tác dụng chậm: Nó phải trải qua quá trình nảy mầm mới có thể hoạt động.
• Tỷ lệ nảy mầm thấp: Chỉ có 20 – 30% bào tử lợi khuẩn có thể nảy mầm. Tốc độ nảy mầm và phát triển khỏe mạnh còn phụ thuộc rất nhiều môi trường bên trong đường ruột. Bao gồm điều kiện môi trường, dinh dưỡng, thời điểm,…
• Bào tử lợi khuẩn có thể tái sinh thành dạng bào tử đặc biệt là lúc điều kiện môi trường không thuận lợi. Khi đó, chúng sẽ bị đào thải vì không có tác dụng với cơ thể.

5. Bổ sung bào tử lợi khuẩn bằng cách nào?

Lợi khuẩn đường ruột probiotics có tác dụng lớn đối với hệ tiêu hóa và cơ thể. Vậy làm thế nào để bổ sung? Cùng tham khảo ngay một số cách sau.

• Thực phẩm hằng ngày: Một số loại thực phẩm thường ngày chứa bào tử lợi khuẩn probiotics. Bạn có thể bổ sung thuận tiện ngay trong bữa ăn hàng ngày. Chẳng hạn như tỏi, hành tây, hành tím, hành lá, hành boa rô, măng tây, chuối, táo, cacao, rong biển, lúa mạch, yến mạch, các loại cây họ đậu,… Nó đều có đặc tính kháng khuẩn. Hoặc tạo điều kiện thuận lợi cho bào tử lợi khuẩn phát triển. Từ đó, giúp cải thiện tiêu hóa và dễ dàng hấp thu dưỡng chất.
• Thức uống lợi khuẩn: Sữa chua, kim chi, dưa chua, sauerkraut, miso,…

6. Bào tử lợi khuẩn cho bé có tốt không?

Bổ sung đầy đủ bào tử lợi khuẩn cho trẻ mang đến rất nhiều lợi ích bất ngờ.

6.1 Cải thiện rối loạn tiêu hóa

Trẻ em rất dễ mắc phải tình trạng rối loạn tiêu hóa. Các biểu hiện thường gặp như tiêu chảy, táo bón, đầy chướng bụng, nôn trớ, chán ăn… Bào tử lợi khuẩn sẽ giúp cân bằng hệ vi sinh đường ruột, cải thiện hệ tiêu hóa và ngăn ngừa các tình trạng rối loạn tiêu hóa trên. Bởi nó có thể ức chế các vi khuẩn có hại phát triển trong đường ruột bằng cách cạnh tranh nguồn thức ăn, vị trí bám. Một lớp màng nhầy bao phủ niêm mạc ruột được tạo ra. Nó giúp bảo vệ tế bào trước độc tố của hại khuẩn.
Ngoài ra, Bacillus subtilis còn sản sinh kháng sinh tự nhiên, tiêu diệt vi khuẩn gây hại. Ngoài ra, nó còn thúc đẩy nhu động ruột và hệ tiêu hóa hoạt động tốt hơn. Đồng thời, dễ dàng hấp thu chất dinh dưỡng khi enzym tiêu hóa được tiết ra như amylase, protease,…

6.2 Tăng cường hệ miễn dịch

Bacillus subtilis và Bacillus clausii có khả năng tăng cường hệ miễn dịch. Hơn 70% các tế bào miễn dịch nằm ở ruột. Bào tử lợi khuẩn giúp gia tăng số lượng và chức năng các tế bào miễn dịch. Chẳng hạn như tế bào diệt tự nhiên, tế bào lympho T, đại thực bào… Nhờ vậy, cơ thể có khả năng chống lại vi khuẩn, virus tốt hơn. Điều này giúp trẻ em phòng tránh được một số bệnh do nhiễm trùng như: cảm cúm, cảm lạnh, viêm đường hô hấp, viêm phổi, viêm tai giữa…

6.3 Giúp trẻ ăn ngon miệng, hấp thu tốt

Hỗ trợ hệ tiêu hóa nên bổ sung bào tử loại khuẩn khiến trẻ dễ đói và hứng thú hơn với đồ ăn. Khi thức ăn đi vào dạ dày, ruột, chúng sẽ hỗ trợ tiêu hóa thức ăn. Bằng cách tiết ra các enzym tiêu hóa để phân cắt nhỏ thức ăn giúp việc hấp thu trở nên dễ dàng. Việc hấp thu đầy đủ chất dinh dưỡng giúp trẻ tăng cân, hỗ trợ phát triển cả trí tuệ và thể chất. Ngoài ra, nó còn có lợi đối với hệ cơ quan khác như hệ thần kinh, hệ tim mạch…

6.4 Lưu ý khi bổ sung bào tử lợi khuẩn từ men vi sinh cho bé

Bào tử lợi khuẩn có khả năng chịu nhiệt tốt, lên tới 60 độ C. Do đó, khi sử dụng men vi sinh chứa lợi khuẩn, trẻ có thể uống trực tiếp hoặc pha với cháo, sữa. Tuy nhiên, nhiệt độ không quá cao bởi có thể ảnh hưởng tới chất lượng lợi khuẩn.
Thời gian sử dụng men vi sinh nói chung cho bé là trước ăn 30 phút. Nếu chứa bào tử lợi khuẩn, có thể linh động cho trẻ uống trước ăn hoặc trong bữa ăn. Vì lợi khuẩn khá bền với acid dịch vị dạ dày. Nên nếu acid tiết ra nhiều trong bữa ăn cũng không quá lo. Tuy nhiên, uống trước sẽ giúp lợi khuẩn đến ruột nhanh hơn. Nhìn chung, tùy tình hình cơ thể và khả năng hấp thụ của trẻ mà bổ sung phù hợp.

7. Một số lưu ý khi cung cấp bào tử lợi khuẩn cho người lớn

Để sử dụng men vi sinh đạt hiệu quả như mong đợi, cần đảm bảo các yếu tố sau:

7.1 Lựa chọn đúng loại men vi sinh

Có vô vàn men vi sinh với đủ mọi chủng loại lợi khuẩn cùng dạng bào chế trên thị trường. Do đó, để lựa chọn đúng men vi sinh chất lượng, cần lựa chọn dựa trên một số điều kiện:

• Chứa các chủng lợi khuẩn được WHO khuyên dùng. Ví dụ như chủng Bacillus clausii.
• Hàm lượng lợi khuẩn đạt từ 107-1010 CFU/g
• Tỷ lệ sống sót của lợi khuẩn trong chế phẩm cao. Nên chọn men vi sinh chứa lợi khuẩn tồn tại ở dạng bào tử. Bởi nó có thêm lớp bảo vệ nên có thể tồn tại ở điều kiện khắc nghiệt.
• Tỷ lệ sống sót của lợi khuẩn cao khi được đưa vào cơ thể và được chứng minh lâm sàng.
• Phải kháng được kháng sinh, bám chắc vào thành ruột, sống và sinh sôi tốt trong ruột non và ruột già.

7.2 Cách uống bào tử lợi khuẩn đúng cho người lớn

• Nên uống trước khi ăn với 2-3 lần/ngày.
• Sử dụng men vi sinh sau thời gian uống kháng sinh tối thiểu 2h để đảm bảo hiệu lực của kháng sinh và hoạt lực của lợi khuẩn không bị ảnh hưởng.
• Không sử dụng men vi sinh chung với nước hoặc thực phẩm có nhiệt độ trên 40 độ C.
• Không sử dụng men cùng thức uống có cồn.
• Nên uống theo đợt từ 5-7 ngày để đảm bảo hiệu quả điều trị.

8. Thuốc bào tử lợi khuẩn giá bao nhiêu?

Tùy từng loại, đối tượng và tác dụng mà men vi sinh bào tử lợi khuẩn có mức giá khác nhau. Chưa kể, từng kênh phân phối như nhà thuốc, đại lý, bán lẻ, sàn thương mại điện tử,… cũng có sự chênh lệch về giá nhưng không đáng kể. Dưới đây là một số sản phẩm phổ biến trên thị trường và mức giá tương ứng của chúng:

• Thực phẩm bảo vệ sức khỏe BaciPlus (Hộp 4 vỉ x 5 ống x 5ml)
• Thực phẩm bảo vệ sức khỏe GlucanKid (Lọ 100ml)
• Thực phẩm bảo vệ sức khỏe Bào tử lợi khuẩn Colon (Hộp 15 ống x 5ml) – 261.000đ
• Bổ sung men vi sinh LiveSpo CLAUSY (Hộp 20 ống) – 128.000đ
• Men vi sinh hỗ trợ giảm tiêu chảy LIVESPO Dia 30 (Hộp 10 ống) – 270.000đ
• Bào tử lợi khuẩn cho mẹ và bé hỗ trợ giảm táo bón, biếng ăn LiveSpo Preg – Mom (Hộp 20 ống) – 324.000đ
• Dung dịch vệ sinh tai, mũi, họng LiveSpo Navax (Hộp 5 ống x 5ml và 01 bình xịt) – 100.000đ

Xem thêm:

• Protein là gì? Chìa khóa nắm giữ sự phát triển của cơ thể
• TOP 15+ bào tử lợi khuẩn tốt nhất hiện nay được tin dùng

9. Một số lưu ý về cách uống bào tử lợi khuẩn

Thời gian bổ sung

Thời gian bổ sung tốt nhất được các chuyên gia khuyên dùng là trước khi ăn 30 phút hoặc sau khi ăn 2 giờ đồng hồ. Đây chính là thời điểm cơ thể dễ hấp thu lợi khuẩn.

Liều lượng bổ sung

2 – 3 lần/ ngày, tùy thuộc vào tình trạng cơ thể và độ tuổi.

Một số lưu ý

• Không sử dụng chung thức uống, thực phẩm lợi khuẩn với đồ uống có cồn. Cồn có thể loại bỏ nhiều vi sinh vật, có cả lợi khuẩn. Nếu sử dụng thức uống có cồn, cần ngừng bổ sung lợi khuẩn tối đa 6 – 8 tiếng.
• Không sử dụng chung thuốc kháng sinh. Bởi nó chứa thành phần gây ức chế và loại bỏ nhiều lợi khuẩn và hại khuẩn. Vì vậy, nếu uống thuốc kháng sinh, cần bổ sung bào tử lợi khuẩn sau 2 tiếng.
• Duy trì thời gian uống trong cùng 1 thời điểm ở các ngày để bào tử lợi khuẩn phát huy hết tác dụng.

10. Tạm kết

Trên đây là toàn bộ thông tin cần thiết nhằm giải đáp “Bào tử lợi khuẩn là gì?”. Một yếu tố quan trọng mà mỗi người đều cần bổ sung để duy trì sức khỏe và cân bằng hệ vi sinh đường ruột. Tuy nhiên, việc sử dụng bào tử lợi khuẩn cần được thực hiện cẩn thận và có sự hướng dẫn từ chuyên gia y tế để đảm bảo hiệu quả và an toàn. BCC chuyên cập nhật nhanh chóng và chính xác nhất các thông tin liên quan đến nghiên cứu và ứng dụng Probiotics trong mọi lĩnh vực.

Tham vấn chuyên môn

TS. Đào Thị Lương

Tiến sĩ sinh học

Nguyên Phó phòng Bảo tàng Giống Vi sinh vật - Viện Vi sinh vật và Công nghệ Sinh học

Bích Vũ

Content Writer of BCC

5/5 - (3 bình chọn)

Layout

Tên *

Email *

Số điện thoại *

Lời nhắn

Gửi đi