Beta Glucan có tác dụng gì? Hợp chất giúp cải thiện tối đa chất lượng sức khỏe và được tin dùng trong đa dạng các lĩnh vực khác
Với tính chất sinh học độc đáo, Beta Glucan có rất nhiều tác dụng tích cực đến nhiều lĩnh vực. Trong đó, phải kể đến tác động tích cực đến sức khỏe, mỹ phẩm, nuôi trồng thủy sản và chăn nuôi gia súc gia cầm. Đặc biệt là khả năng hỗ trợ hệ miễn dịch, chống vi khuẩn và kháng vi-rút. Từ đó, duy trì hệ thống miễn dịch mạnh mẽ và khỏe mạnh. Cùng giải đáp thông tin chi tiết về “Beta glucan có tác dụng gì?” thông qua bài viết dưới đây.
Nội dung
1. Beta glucan là chất gì?
Beta glucan là dạng polysaccharide không đồng nhất của phức hợp glucose polyme. Hoạt tính của beta glucan phụ thuộc vào cấu trúc phân tử, kích thước, tần số phân nhánh, sửa đổi cấu trúc, hình dạng và độ hòa tan. Hoạt tính sinh học dẫn đến trọng lượng phân tử lớn. Beta-glucan đã được nghiên cứu và được cho là có nhiều công dụng hữu ích cho sức khỏe con người. Chưa kể, nó còn trở thành nguyên liệu quan trọng trong các lĩnh vực khác của cuộc sống. Đó là nuôi trồng thủy sản, chăn nuôi gia súc, gia cầm,…
2. Beta Glucan có tác dụng gì với sức khỏe?
2.1 Tăng cường sức khỏe tim mạch
Beta-glucans giúp làm giảm cholesterol trong máu. Hoạt chất này ngăn chặn khả năng hấp thụ cholesterol từ thức ăn trong dạ dày và ruột. Theo một báo cáo việc tiêu thụ Beta Glucan trong yến mạch giúp kiểm soát lượng cholesterol. Thậm chí, có thể giảm 5% và 7% mức cholesterol LDL và cholesterol toàn phần.
2.2 Hỗ trợ tích cực cho người bệnh tiểu đường
Beta-glucans hỗ trợ kiểm soát bệnh tiểu đường bằng cách kiểm soát lượng đường trong máu, huyết áp và giảm cholesterol. Tuy nhiên, chỉ riêng beta-glucans không đủ để đạt được chỉ số đường huyết bình thường ở bệnh nhân tiểu đường. Nó chỉ được xem như một hoạt chất hỗ trợ chứ không phải giải pháp điều trị hoàn toàn.
2.3 Kích thích hệ thống miễn dịch
Beta glucan còn có tác động tích cực đến hệ thống miễn dịch. Nó có thể kích hoạt các tế bào miễn dịch tiết ra cytokin. Từ đó, tham gia vào quá trình đặc hiệu và không đặc hiệu cho vật chủ để cải thiện hệ miễn dịch. Đồng thời, thúc đẩy hoạt động của các tế bào lympho, tế bào T hỗ trợ như Th1, Th2. Tế bào Th1 chống lại ký sinh trùng nội bào như virus. Còn tế bào Th2 lại chống lại các tác nhân gây bệnh ngoại bào như vi khuẩn, ký sinh trùng. Tuy nhiên, các nhà khoa học vẫn đang không ngừng nghiên cứu về lợi ích này.
2.4 Beta glucan tăng đề kháng
Hoạt chất Beta glucan có vai trò quan trọng trong việc gia tăng hệ miễn dịch. Cụ thể:
- Kích hoạt tế bào miễn dịch: Có thể người bình thường chỉ có từ 30-35% tế bào miễn dịch hoạt động. Khi Beta-glucan được bổ sung vào cơ thể, số lượng tế bào miễn dịch tăng gấp 2 lần, lên đến 60-65% chỉ sau 72 giờ. Từ đó, tăng sức đề kháng và hệ miễn dịch toàn diện.
- Kích thích tế bào miễn dịch: Beta-glucan thúc đẩy tế bào miễn dịch tăng trưởng nhanh chóng, nhanh nhạy trong nhận dạng và tiêu diệt yếu tố gây hại. Chưa kể, Beta-glucan còn sản sinh các cytokines thiết yếu để kích hoạt toàn bộ hệ thống miễn dịch.
- Tăng thời gian sống cho các tế bào tham gia đáp ứng miễn dịch : Đảm bảo tế bào hoạt động và duy trì xuyên suốt các phản ứng miễn dịch.
Nhìn chung, beta glucan có tác động tích cực đến các tế bào miễn dịch. Đại thực bào và tế bào đuôi gai là tế bào đích chính của β-glucans. Mặc dù bạch cầu trung tính, tế bào B, tế bào T và tế bào giết tự nhiên được hoạt hóa bởi β-glucan. Khả năng điều hòa miễn dịch hoạt động liên quan đến hoạt hóa đại thực bào. Từ đó, giúp tăng cường hoạt động gây độc tế bào và các tế bào gây viêm của đại thực bào, nâng cao kiểu hình và tăng cường chức năng của các tế bào đuôi gai.
2.5 Phòng chống ung thư
Beta Glucan được gọi là chất điều chỉnh phản ứng sinh học. Hiện được công nhận là thuốc chống khối u với kháng thể đơn dòng, ngăn ngừa ung thư và chống nhiễm trùng. Bởi beta glucan giúp bảo vệ cơ thể chống lại sự lây nhiễm của vi khuẩn, vi rút và vi sinh vật gây bệnh. Ngoài ra, beta glucan thúc đẩy độc tính tế bào phụ thuộc vào kháng thể thông qua con đường sinh học liên quan đến chất sinh ung thư. Tuy nhiên, beta glucan có thể không ảnh hưởng trực tiếp đến tế bào ung thư hoặc vi sinh vật lây nhiễm. Thay vào đó, nó hoạt động thông qua việc kích hoạt hệ thống miễn dịch vật chủ.
Tế bào lympho T chính là tác nhân giúp tăng cường các chức năng của tế bào T đặc hiệu với vi rút. Nó hoạt động như một chất bổ trợ cho vắc-xin. Beta-glucan có thể kích hoạt một số tế bào và protein chống lại ung thư như tế bào T và tế bào NK. Hơn nữa, nó có thể ức chế sự phát triển và di căn của các tế bào ung thư. Tuy nhiên, không có đầy đủ dữ liệu thử nghiệm lâm sàng chất lượng tố về hiệu quả của beta-glucan trong điều trị ung thư.
2.6 Bảo vệ sức khỏe đường ruột và kiểm soát cân nặng
Beta-glucans là chất xơ thực phẩm, giúp hấp thụ nước và tăng khối lượng phân. Từ đó, hạn chế tối đa tình trạng táo bón và tiêu chảy. Nó hoạt động như prebiotics, cung cấp vi khuẩn tốt giúp cân bằng hệ vi sinh vật đường ruột. Việc tiêu thụ 4-7 gam beta-glucans hàng ngày làm giảm cảm giác đói và tăng cảm giác no. Hạn chế thèm ăn là lý do khiến Beta-glucans trở thành lựa chọn hoàn hảo cho những người muốn giảm cân lành mạnh.
2.8 Các ứng dụng khác
Ngoài những tác dụng trên, beta-glucans còn hỗ trợ điều trị bệnh tiểu đường và cholesterol cao. Chưa kể, còn giúp cải thiện một số tình trạng như dị ứng, bệnh hen suyễn, bệnh Crohn, hội chứng mệt mỏi mãn tính, đau cơ xơ hóa, viêm khớp dạng thấp, viêm đại tràng,… Beta Glucan còn giúp cơ thể chống lại cảm lạnh, cúm và hạn chế tác hại của stress.
Beta glucan có rất nhiều lợi ích cho sức khỏe. Tuy nhiên, cần sử dụng theo sự chỉ dẫn của bác sĩ để đạt được hiệu quả cao nhất.
Xem thêm:
3. Beta Glucan trong chăn nuôi – nguyên liệu trong sản xuất thức ăn cho gia súc, gia cầm
Bổ sung 0.1% beta glucan vào thức ăn của gà giúp hạn chế sự xâm nhập và phát triển của Salmonella trong gan và lách. Ngoài ra, dùng Beta glucan với tỷ lệ 0.05%, 0.10%, 0.15% trong khẩu phần ăn tác động tốt đến khối lượng, tăng trọng, hệ số chuyển hóa thức ăn. Ngoài ra, việc bổ sung 0.025% hàm lượng Beta glucan vào khẩu phần của heo con sau cai sữa kích thước độ tăng trưởng và khả năng chống lại Streptococcus suis. Từ đó, giúp gia tăng hiệu suất tăng trưởng và đáp ứng miễn dịch chống lại E.coli.
4. Beta Glucan – nguyên liệu trong mỹ phẩm
Beta Glucan – polysaccharides xuất hiện trong nấm, vi khuẩn, men, tảo biển và một số ngũ cốc. Beta Glucan tan trong glycerin, nước. Nó tồn tại ở dạng lỏng, ánh vàng nhẹ và có mùi đặc trưng. Con người có thể hấp thu dưới dạng thực phẩm hoặc bôi lên da. Beta Glucan có khả năng cấp nước tốt vì phân tử khối lớn. Nó còn tạo thành hàng rào bảo vệ da, ngăn ngừa nếp nhăn, mẩn đỏ hay kích ứng,…
Chưa kể, Beta Glucan còn kích thích sản sinh collagen, phục hồi tổn thương, làm dịu da, kháng khuẩn và chống lão hoá. Do đó, Beta Glucan là giải pháp dưỡng ẩm hoàn hảo được bổ sung trong mỹ phẩm. Khi nồng độ thông thường là ở mức 1 – 5% Beta Glucan được sử dụng ngoài ra là chính. Cùng BCC khám phá ngay công dụng của Beta Glucan trong mỹ phẩm.
4.1 Hỗ trợ điều trị vết thương
Các thực bào trong Beta glucan hỗ trợ chữa lành vết thương sau chấn thương hoặc phẫu thuật. Bởi vậy, nó được sử dụng rộng rãi trong điều trị tổn thương da. Cụ thể sản phẩm giúp ngăn chặn nhiễm trùng, giảm tỷ lệ tử vong do hoại tử và sự xuất hiện của các mô sẹo. Bên cạnh đó, Beta glucan có thể giảm kích ứng, diệt khuẩn và ngăn ngừa sẹo.
4.2 Cung cấp nước cho làn da
Beta glucan có khả năng hút ẩm tốt. Bởi nó có khả năng cung cấp nước sâu bên trong da. Đồng thời, hoạt chất này có tác dụng giữ nước tốt hơn do với chất Hyaluronic Acid tương đương về nồng độ. Nhờ vậy, các sản phẩm chứa hoạt chất này sẽ giúp làn da căng mọng và mịn màng.
4.3 Bảo vệ da trước tác động của môi trường
Bên cạnh chức năng điều trị vết thương da. Beta glucan còn có giúp phục hồi và kích thích hàng rào bảo vệ da hiệu quả. Các phân tử liên kết trên bề mặt da tạo lớp màng bảo vệ khó nhìn thấy bằng mắt thường. Nó sẽ kích thích hàng rào bảo vệ da tự nhiên và chống lại tác động của môi trường.
Ngoài ra, Beta glucan còn bảo vệ da khỏi sự tấn công của các vi khuẩn có hại. Bởi hoạt chất này có thể kích thích hoạt động của đại thực bào. Khi đó, các tế bào bạch cầu sẽ chống lại sự xâm nhập của các tác nhân gây bệnh. Đồng thời liên tục kích thích các tế bào miễn dịch khác tấn công vi khuẩn có hại. Chính vì vậy, Beta glucan là sự lựa chọn hoàn hảo cho những người có làn da khô, thô ráp, bong tróc và hay bị mẩn đỏ, kích ứng, viêm da,…
4.4 Chống lão hoá
Beta glucan chính là phân tử đường. Chúng liên kết với nhiều thụ thể của tế bào trong cơ thể người. Tuỳ vào loại phân tử được kết nối, Beta glucan có thể hỗ trợ hút ẩm, làm mờ nếp nhăn, sản sinh collagen và kích thích hệ miễn dịch. Đặc biệt là bảo vệ da khỏi các tác nhân gây hại. Với kích thước phân tử khá lớn, Beta glucan vẫn có thể len lỏi, xâm nhập vào lớp biểu bì để giảm thiểu các nếp nhăn. Từ đó, làm chậm quá trình lão hóa.
5. Beta Glucan – Nguyên liệu sản xuất thức ăn trong thủy sản
5.1 Beta Glucan có tác dụng gì đối với với tôm, cá?
Hợp chất beta glucan như một chất kích thích miễn dịch (immunostimulant) trong nuôi trồng thủy sản. Beta-Glucan là hợp chất đường liên phân tử được tạo nên từ các đơn phân tử D-glucose gắn với nhau qua liên kết Beta-glycoside. Nhờ đó, nó có tác dụng tăng cường miễn dịch, ngăn chặn bệnh tật từ các nhóm vi khuẩn. Đặc biệt có thể ngăn chặn ảnh hưởng của virus đốm trắng (WSSV) trên tôm. Với nguồn gốc từ các tế bào nấm men, Beta-Glucan có thể được sử dụng bằng nhiều cách tùy từng mục đích khác nhau.
Nhìn chung, ứng dụng Beta glucan nguyên liệu giúp gia tăng đề kháng trước vi khuẩn nhóm Vibrio. Ngoài ra, nó còn ngăn chặn virus đốm trắng ở một số loại tôm. Bổ sung Beta glucan vào thức ăn của cá còn giúp tăng tỷ lệ sống, mức độ tăng trưởng và khả năng miễn dịch cao.
Kích thích hệ miễn dịch trên cá
Cá có hệ miễn dịch đặc hiệu và không đặc hiệu. Thế nhưng, nó chỉ có tác dụng trên miễn dịch không đặc hiệu.
- Miễn dịch dịch thể: Beta-Glucan giúp tăng cường bổ thể (complement), interferon (IFN) và hoạt tính men lysozyme. Trong đó, bổ thể có khả năng tiêu diệt các mầm bệnh xâm nhập vào cá.
- Miễn dịch tế bào: Beta-Glucan giúp kích thích quá trình thực bào (phagocytosis) của tiểu thực bào (microphage) và đại thực bào (macrophage). Superoxide(O2–) v2 nitro oxide (NO) là các anion hóa mạnh được sinh ra giúp tiêu diệt virus và vi khuẩn gây bệnh.
Kích thích hệ miễn dịch trên tôm
Tôm không đáp ứng miễn dịch đặc hiệu. Do đó, tất cả quá trình miễn dịch đều phụ thuộc vào miễn dịch không đặc hiệu. Bao gồm: Miễn dịch tế bào và dịch thể.
- Miễn dịch tế bào: Beta-glucan kích thích quá trình melanin hóa (melanization) và quá trình thực bào (phagocytosis). Các bạch cầu có hạt (granular leucocyte) sản xuất melanin sẽ bao phủ và tiêu diệt tế bào vi khuẩn. Sau đó, phóng thích ra ngoài lớp vỏ cutin.
- Miễn dịch dịch thể: Beta-Glucan kích thích quá trình sản sinh ra các peptid kháng khuẩn AMPs (antimicrobial peptides). Cụ thể là crustin, ALF (antilipopolysaccharide factors), penaeidin, lectin, và lysozyme.
5.2 Cách sử dụng Beta-Glucan trong thủy sản
Sử dụng Beta-Glucan cho cá
Có thể tiêm hoặc trộn Beta-Glucan cho cá ăn. Tiêm 20-30mg/kg cá giúp tăng cường đề kháng sau 24 giờ tiêm. Tuy nhiên, cách tiêm này không khả thi với cá thịt. Vì thế trộn cho ăn với liều lượng 1-2g/ kg thức ăn cho cá thường xuyên giúp tăng đề kháng. Với cá giống, có thể tăng gấp đôi liều lượng Beta-Glucan 2-4g/kg thức ăn.
Sử dụng Beta Glucan cho tôm
Ngoài tiêm và trộn thức ăn, có thể ngâm tôm trong dung dịch Beta-Glucan:
- Tiêm liều lượng 10–20 µg/g tôm hỗ trợ kích thích hệ miễn dịch, tăng đề kháng cho tôm sau 48 giờ.
- Trộn cho ăn với liều lượng 0,5-2g cho 1kg thức ăn giúp tăng sức đề kháng cho tôm sau 7 ngày.
- Ngâm tôm trong dung dịch chứa Beta-Glucan 300-500mg/L giúp tăng cường sức đề kháng sau 2-3 giờ.
Nói tóm lại, Beta-Glucan có tác dụng rất tốt trong tăng cường sức đề kháng cho tôm cá. Đặc biệt là Beta Glucan 1.3 1.6. Sử dụng thường xuyên Beta-Glucan sẽ hạn chế khả năng nhiễm bệnh của tôm cá. Đồng thời, thúc đẩy sinh trưởng, phát triển tốt và nâng cao năng suất.
6. Tạm kết
Trên đây là toàn bộ thông tin nhằm giải đáp “Beta Glucan có tác dụng gì”. Với tính năng đặc biệt, Beta Glucan được sử dụng rộng rãi trong đa dạng lĩnh vực. Một trong những tác dụng quan trọng nhất của Beta Glucan là khả năng tăng cường hệ miễn dịch. Bởi vậy, nó là lựa chọn hữu ích trong việc hỗ trợ điều trị và phòng ngừa nhiều bệnh liên quan đến hệ miễn dịch yếu. Ngoài ra, Beta Glucan còn được sử dụng rộng rãi trong ngành mỹ phẩm, chăn nuôi gia súc, gia cầm và thủy sản. BCC chuyên cập nhật nhanh chóng và chính xác nhất các thông tin liên quan đến nghiên cứu và ứng dụng Beta Glucan trong mọi lĩnh vực.
