Probiotics là gì? Khám phá sức mạnh cải thiện hệ tiêu hóa, tăng cường hệ miễn dịch và hỗ trợ sức khỏe toàn diện cho mọi đối tượng
Probiotic là các loại vi khuẩn có lợi cho sức khỏe con người. Chúng là các vi khuẩn sống và vi khuẩn “tốt” tồn tại trong hệ vi sinh của cơ thể, đặc biệt là trong ruột. Probiotic có khả năng tăng cường hệ vi sinh đường ruột, giúp cân bằng và hỗ trợ chức năng tiêu hóa. Đây cũng là yếu tố quan trọng đảm bảo sức khỏe toàn diện.
Nội dung
1. Tổng quan về Probiotics
1.1 Probiotics là gì?
Định nghĩa Probiotics là các chủng vi khuẩn sống khá quen thuộc. Cung cấp đủ hàm lượng protein giúp đảm bảo sức khỏe toàn diện. Nói một các đơn giản, Probiotics chính là men vi sinh chứa lợi khuẩn. Chúng giúp cải thiện chức năng đường ruột, hệ tiêu hóa và chống lại bệnh tật. Men vi sinh vẫn đảm bảo phát huy tác dụng với người khỏe mạnh. Cụ thể là giảm thiểu tối đa tình trạng chướng bụng, táo bón, rối loạn tiêu hóa, đầy hơi,…
Không những vậy, nó còn hỗ trợ chuyển hóa dinh dưỡng, tăng khả năng hấp thu và điều hòa hệ miễn dịch. Probiotic còn có thể tổng hợp các protein đặc hiệu có vai trò như kháng thể chống lại các tác nhân vi khuẩn, tổng hợp vitamins. Đồng thời, giảm lượng cholesterol và hạn chế nguy cơ mắc các bệnh về tim mạch. Tuy nhiên, cơ thể con người cần bổ sung chứ không thể tự sản sinh ra probiotics.
1.2 Cơ chế hoạt động
Khi hấp thụ probiotics đến bên trong đường ruột, nếu ổn định, chúng sẽ tạo ra môi trường ngăn chặn các hại khuẩn xâm nhập. Tại đường ruột con người, có khoảng 1kg vi khuẩn cư trú. Theo thời gian, vi khuẩn có lợi ngày càng giảm, vi khuẩn có hại gia tăng. Và Probiotics có nhiệm vụ duy trì việc phân bố vi khuẩn bên trong đường ruột. Nhờ đó, đảm bảo đường ruột và hệ tiêu hóa hoạt động hiệu quả.
1.3 Một số loại Probiotics điển hình
Với lợi ích sức khỏe vượt trội, các nhà nghiên cứu không ngừng sáng chế các chế phẩm sinh học mới có tác dụng như men vi sinh. Từ đó, đáp ứng và giải quyết các vấn đề về sức khỏe cho mọi đối tượng. Thế nhưng, Lactobacillus và Bifidobacterium là hai nhóm vi khuẩn được ứng dụng rộng rãi nhất trong sản xuất men vi sinh. Bên cạnh đó, nấm men, S. Boulardii, E. coli,… cũng có rất nhiều tiềm năng lớn để chế tạo nên men vi sinh.
Chi Bifidobacterium
Bifidobacterium là một chi vi khuẩn kị khí có trong probiotics. Chúng có dạng hình que hoặc có phân nhánh và sinh sống trong hệ tiêu hóa. Bifidobacterium không tự di chuyển được, ưa độ ẩm và nhiệt độ từ 31 – 40 độ C. Những vi sinh vật này không sinh bào tử nên khó sống sót trong môi trường dạ dày. Để khắc phục nhược điểm này, những công ty dược phẩm đã nghiên cứu lớp vỏ bao phim nhằm bảo vệ probiotics loại Bifidobacterium qua dạ dày và giải phóng ở ruột. Từ đó, hỗ trợ cân bằng hệ vi sinh đường ruột và điều trị các triệu chứng bệnh đại tràng. Probiotics chứa Bìidobacterium cũng sinh IgA, kích thích miễn dịch và tăng đề kháng. Một số loài trong chi Bifidobacterium dùng trong Probiotics: Bifidobacterium breve, Bifidobacterium difidum, Bifidobacterium longum, Bifidobacterium infantis,…
Chi Bacillus
Bacillus trong Probiotics là một chi thuộc về họ Bacillaceae. Bacillus chứa nhiều loại vi sinh vật, trong đó, đa số là lợi khuẩn. Chủng probiotics này có dạng hình que, hiếu khí. Bacillus có khả năng tạo dạng bào tử hình cầu. Ngoài ra, còn có khả năng chống chịu các điều kiện khắc nghiệt như enzyme tiêu hóa, nhiệt độ cao 35 – 50 độ C, pH tối ưu trong khoảng 5.5 – 6.5,… Nhờ đó, nó có thể hoạt hóa trong môi trường acid amin dạ dày và nảy mầm khi đến đường ruột. Các Probiotics chứa Bacillus có vai trò quan trọng trong việc giảm các triệu chứng rối loạn tiêu hóa và ngăn chặn vi sinh vật có hại. Một số loài trong chi Bacillus dùng trong Probiotics: Bacillus clausii, Bacillus polyfermenticus, Bacillus subtilis,…
Chi Lactobacillus
Lactobacillus trong Probiotics có hình que hoặc hình cầu. Chi lợi khuẩn này ưa sống trên lớp chất nhầy đường ruột. Thế nhưng, chúng không sinh bào tử nên khó tồn tại trong dạ dày. Lactobacillus có trong Probiotics làm giảm các triệu chứng rối loạn tiêu hóa và ngăn chặn vi khuẩn có hại. Một số loại vi sinh vật thuộc chi Lactobacillus phải kể đến như: Lactobacillus bulgaricus, Lactobacillus plantarum, Lactobacillus GG, Lactobacillus rhamnosus, Lactobcillus Reuteri, Lactobacillus casei,…
1.4 Nguồn cung cấp các chủng vi khuẩn
Các chủng vi khuẩn trên được bào chế dưới dạng viên nang, nén, bột hoặc dịch uống. Các vi khuẩn này sẽ chuyển từ bất hoạt sang hoạt động khi được hấp thụ trong cơ thể. Probiotic có sẵn trong các thực phẩm hàng ngày như sữa chua, sản phẩm lên men. Tuy vậy, để đảm bảo hiệu quả cao nhất, probiotics cần được tổng hợp ở nồng độ cao. Chúng được điều chế giúp gia tăng khả năng bảo quản và hạn sử dụng lâu hơn so với chế phẩm sinh học tự nhiên. Còn probiotic trong thực phẩm thường đảm bảo độ an toàn cao. Đồng thời, hạn chế tối đa được các tác dụng phụ không mong muốn. Do đó, có thể an tâm sử dụng.
Xem thêm:
- Men vi sinh – Chế phẩm sinh học vì sức khỏe toàn diện
- Men vi sinh cho bé – Hỗ trợ hệ tiêu hóa hữu hiệu
2. Probiotics và prebiotics
Cả prebiotics và probiotics đều có vai trò đặc biệt quan trọng đối với sức khỏe. Tuy nhiên, chúng lại đảm nhiệm các nhiệm vụ khác nhau.
- Probiotics: Những vi khuẩn sống này được tìm thấy ở một số loại thực phẩm hoặc chất bổ sung. Chúng mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe con người.
- Prebiotics: Nó ở trong các loại chất mà con người không thể tiêu hóa (chủ yếu là chất xơ). Các vi khuẩn có lợi trong đường ruột sẽ ăn chất xơ này.
Vi khuẩn đường ruột (hệ vi sinh vật đường ruột) đảm nhiệm nhiều chức năng quan trọng trong cơ thể. Bổ sung probiotics và prebiotics phù hợp giúp đảm bảo cân bằng lợi khuẩn trong hệ vi sinh vật đường ruột. Từ đó, giúp bạn khỏe mạnh.
3. Probiotics có ở đâu?
Probiotic là nấm men, lợi khuẩn tốt cho hệ tiêu hóa. Chúng giúp ngăn chặn việc vi khuẩn bám dính và tiết độc tố trên mô ruột. Vậy đâu là cách bổ sung probiotic hữu hiệu cho cơ thể? Cùng BCC khám phá ngay một số nguồn thực phẩm dưới đây:
3.1 Sữa chua
Sữa chua chứa hàm lượng probiotic lớn hàng đầu, có lợi cho tiêu hóa. Bạn không cần quá lo lắng nếu không hấp thu được lactose trong sữa. Bởi men trong sữa chua giúp bạn tiêu hóa dễ dàng và hấp thụ các chất tốt hơn. Sữa chua giúp hỗ trợ hệ tiêu hóa và hấp thu tốt chất dinh dưỡng cần thiết.
3.2 Súp miso
Món ăn nổi tiếng của Nhật – Súp miso với đậu tương lên men rất tốt cho hệ tiêu hóa. Probiotic trong miso phù hợp để chế biến các món canh. Ít calo, giàu vitamin B lại chưa các hợp chất chống oxy hóa.
3.3 Phô mai
Các hợp chất trong phô mai mềm lên men giúp nâng cao sức khỏe và khả năng hấp thụ.
3.4 Sữa có thành phần probiotic
Cách dễ nhất để bổ sung probiotic chính là bổ sung thêm sữa chứa acidophilus trong khẩu phần ăn hàng ngày. Loại sữa này được lên men cùng với vi khuẩn. Thậm chí, nó còn được gán mác sữa ngọt acidophilus. Ngoài ra, còn có Buttermilk, sữa nuôi cấy vi khuẩn axit lactic cũng giàu probiotic.
3.5 Probiotic có trong đồ ngâm chua
Các đồ chua như dưa chua, củ cải chua, kim chi… được lên men tự nhiên chứa probiotic. Dung dịch ngâm chua từ muối và nước hỗ trợ sự tăng trưởng của vi khuẩn có lợi. Bởi vậy, các món ăn này rất tốt cho hệ tiêu hóa.
3.6 Tương nén
Tương nén là đậu nành lên men giàu kháng thể chống tác nhân xâm nhập. Đây là thực phẩm giàu protein với hương vị độc đáo. Bạn có thể dùng tương nén thay thịt để bổ sung probiotic.
3.7 Viên uống bổ sung probiotic
Ngoài thực phẩm, bạn có thể dễ dàng tìm thấy probiotic trong các chế phẩm sinh học. Chẳng hạn như viên uống bổ sung ở dạng viên nang, viên nén, dạng bột và các hình thức chất lỏng. Mặc dù viên uống không hiệu quả bằng thực phẩm nhưng lại rất tiện lợi. Tuy nhiên, nếu bạn đang bị bệnh hoặc có vấn đề về hệ thống miễn dịch. Bạn cần đến bác sĩ để được tư vấn và nên thận trọng về việc dùng men vi sinh probiotic.
4. Tiêu chuẩn đánh giá chất lượng dòng vi khuẩn probiotics
Để đánh giá chất lượng của các loại probiotics (vi khuẩn có lợi), có một số tiêu chí quan trọng cần xem xét. Dưới đây là một số tiêu chí phổ biến:
-
Tính an toàn
Các chủng vi sinh cần đảm bảo tuyệt đối tính an toàn và được công nhận vào nhóm GRAS (Generally Recognized As Safe). Những chế phẩm vi sinh thương mại hóa châu Âu đều chứa các chủng vi sinh an toàn.
-
Tổng số vi khuẩn sống (CFU – Colony Forming Units)
Probiotics có trên 106 đơn vị hình thành khuẩn lạc trên một gam hoặc mililit (CFU/ g, CFU/ mL) cơ chất nền để đảm bảo hiệu quả. Tùy vào sản phẩm, tình trạnh và liều dùng, có thể dao động từ 106 – 1010 CFU/ g (CFU/ mL).
-
Đa dạng loại vi khuẩn
Probiotics tốt sẽ chứa nhiều loại vi khuẩn để cân bằng hệ vi sinh. Trong đó, lactobacilli và bifidobacteria là hai chủng probiotics phổ biến.
-
Tính ổn định
Để phát huy hiệu quả, Probiotics cần sống sót trong môi trường axit của dạ dày để hoạt hóa tại ruột. Cụ thể là kháng lại các điều kiện bất lợi như pH, dịch mật và dịch tụy trong ruột.
-
Tác dụng lên sức khỏe
Probiotics cần đảm bảo phát huy đầy đủ tác dụng đến sức khỏe. Từ cân bằng hệ vi sinh đường ruột, tiêu hóa tốt đến hệ miễn dịch. Chất lượng của probiotics được đánh giá hiệu quả dựa trên mục tiêu cụ thể đang xác định.
-
Nguồn gốc và chất lượng nguyên liệu
Nguyên liệu phải đạt chất lượng cao và không nhiễm khuẩn để đảm bảo probiotics phát huy tối đa hiệu quả. Đồng thời, không nên chứa các hợp chất hóa học và phụ gia.
-
Công nghệ sản xuất
Quy trình sản xuất, điều chế chế phẩm sinh học probiotics tiên tiến và chất lượng cao. Từ đó, đảm bảo chất lượng và tiêu chuẩn vệ sinh giúp vi khuẩn sống sót và tiếp điểm tiêu hóa.
-
Hiệu quả lâm sàng
Hiệu quả của probiotics cần được đánh giá dựa trên nghiên cứu lâm sàng và tài liệu khoa học.
-
Hạn sử dụng và bảo quản
Probiotics cần có hướng dẫn cụ thể, rõ ràng về các yếu tố bảo quản để đảm bảo vi khuẩn sống sót. Đồng thời, cần tham khảo rõ ý kiến của bác sĩ hoặc chuyên gia y tế trước khi sử dụng.
-
Khả năng bám dính và khu trú trên biểu mô ruột
Yếu tố này thể hiện khả năng sống sót của probiotics trong môi trường ruột (nguyên liệu, pH, mật, muối,…). Để phát huy hiệu quả, vi khuẩn được dùng để điều chế probiotics cần phải đến đúng điểm hoạt hóa. Số lượng tế bào phải đạt từ 106-107 CFU/g chế phẩm trở lên. Đồng thời, vượt qua được một số điều kiện môi trường khắc nghiệt. Cụ thể là độ acid, hàm lượng oxy trong chế phẩm và dịch mật. Ngoài ra, còn có lượng oxy thấm thấu qua lớp vỏ, độ nhạy cảm của vi khuẩn trong việc kháng khuẩn,… Đây là những yếu tố quan trọng cần được kiểm soát kỹ lưỡng.
-
Hoạt tính kháng vi khuẩn bệnh
Đánh giá chất lượng probiotics chính xác cần dựa trên hoạt tính kháng khuẩn của vi khuẩn lactic. Bởi nó có một số đặc tính kháng khuẩn do acid lactic có thể làm giảm pH trong đường ruột. Đồng thời, giảm năng lực oxy hóa khử, sản sinh hydrogen peroxide và sản sinh chất ức chế đặc biệt như bacteriocine. Các loài Bacillus cũng sản sinh lượng lớn lợi khuẩn. Đây cũng chính là những đặc tính mang đặc trưng hiệu quả của probiotics.
-
Kích thích đáp ứng miễn dịch
Vi khuẩn dùng làm probiotics kích thích tế bào biểu mô ruột tăng tiết niêm dịch (mucins) và mô lympho gắn với ruột. Đồng thời, tăng tiết kháng thể. Từ đó, tạo hàng rào vững chắc cho biểu mô, tiêu diệt vi khuẩn gây bệnh.
5. Mua probiotics ở đâu?
Trên thị trường, men vi sinh xuất hiện ở rất nhiều với mẫu mã và giá bán khác nhau. Do đó, không ít người hoang mang khi lựa chọn nơi mua probiotics chất lượng chính hàng với giá bán phải chăng. Dưới đây là một số địa chỉ uy tín có thể tìm mua men vi sinh:
- Các cửa hàng dược phẩm: Những hiệu thuốc trên toàn quốc đều có bán sản phẩm bổ sung lợi khuẩn cho bé. Tùy theo cấp độ đại lý mà giá bán có sự chênh lệch nhưng không đáng kể.
- Kênh bán hàng online: Công nghệ phát triển, các nhà sản xuất dược phẩm có thể tiếp cận khách hàng thông qua nhiều kênh mua sắm. Trong đó, mua bán online và trên các sàn thương điện tử có lượng tiêu thụ lớn nhất. Đặt hàng nhanh chóng, dễ dàng và có người mang đến tận nơi. Tuy nhiên, cần xác minh mức độ tin cậy và uy tín của website/fanpage để mua được sản phẩm chính hãng
- Công ty bán thực phẩm chức năng: Đây là các đơn vị nhập khẩu, phân phối sản phẩm chính hãng. Các mẹ nên lựa chọn đơn vị uy tín lâu năm và có giấy chứng nhận xuất xứ rõ ràng.
Xem thêm:
- TOP 20+ men vi sinh được các chuyên gia khuyên dùng
- Men vi sinh phụ khoa – Vai trò và lưu ý sử dụng men đúng cách
6. Một số sản phẩm Probiotics được ưa chuộng nhất
- Thực phẩm bảo vệ sức khỏe Baciplus
- Lợi khuẩn Alive Probiotics – Probiotic Hàn Quốc
- Probiotics Lactomin Plus – Cốm vi sinh bổ sung lợi khuẩn
- Optibac probiotics xanh
7. Tạm kết
Probiotics có vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe đường ruột và hệ vi sinh cân bằng. Chúng cung cấp các vi khuẩn có lợi cho hệ tiêu hóa và giúp cân bằng môi trường vi khuẩn trong ruột. Probiotic đã được chứng minh có nhiều lợi ích cho sức khỏe. Bao gồm cải thiện chức năng tiêu hóa, tăng cường hệ miễn dịch, giảm viêm nhiễm, và hỗ trợ hấp thụ chất dinh dưỡng. Mặc dù probiotics có nhiều lợi ích. Tuy nhiên, việc sử dụng nên được thực hiện dưới sự giám sát của chuyên gia y tế để đảm bảo tối đa hiệu quả và an toàn. Tổng quan, probiotics là một phương pháp hỗ trợ sức khỏe tự nhiên, giúp duy trì cân bằng vi khuẩn trong cơ thể và hỗ trợ hệ tiêu hóa. BCC chuyên cập nhật nhanh chóng và chính xác nhất các thông tin liên quan đến nghiên cứu và ứng dụng Probiotics trong mọi lĩnh vực.
