Lợi khuẩn đường ruột: Giải pháp cân bằng hệ tiêu hóa

Lợi khuẩn đường ruột trở thành giải pháp hữu hiệu giúp ngăn chặn tối đa các bệnh liên quan đến hệ tiêu hóa và sức khỏe nói chung

Lợi khuẩn đường ruột đặc biệt quan trọng trong việc thúc đẩy hoạt động hệ tiêu hóa. Đặc biệt là tăng cường miễn dịch cho cơ thể chống lại các tác nhân gây hại. Tuy nhiên, bổ sung đúng cách và hiệu quả lợi khuẩn cho trẻ vẫn là vấn đề mà nhiều bậc phụ huynh còn băn khoăn. Xem ngày bài viết dưới đây để có câu trả lời cho mọi thắc mắc liên quan đến lợi khuẩn đường ruột.

1. Lợi khuẩn đường ruột là gì?

Lợi khuẩn (Probiotics) là các chủng vi sinh vật đường ruột hỗ trợ sức khỏe tiêu hóa. Chúng bao gồm vi khuẩn hoặc nấm men sống. Trong đường ruột chứa khoảng 100.000 tỷ vi khuẩn với hơn 500 loài khác nhau. Tuy nhiên, hệ tiêu hóa khỏe mạnh chỉ khi cân bằng được tỷ lệ lợi khuẩn và hại khuẩn. Tức là lợi khuẩn chiếm 85%, còn lại là hại khuẩn với 15%.đau dạ dày

2. Các loại lợi khuẩn trong đường ruột

Có rất nhiều chủng loại lợi khuẩn trong đường ruột. Tuy nhiên, chủ yếu được chia thành 3 nhóm chính. Cụ thể:

  • Bifidobacterium: Lợi khuẩn này có thể sản sinh một số vitamin và giúp dạ dày tiêu hóa một số chất khó tiêu. Chưa kể, chúng còn có khả năng tạo lá chắn miễn dịch vững vàng, chống lại sự tấn công của hại khuẩn. Từ đó, đảm bảo hệ tiêu hóa khỏe mạnh.
  • Lactobacillus: Lợi khuẩn Lactobacillus giúp tăng cường sức miễn dịch và khả năng hấp thu dinh dưỡng. Đồng thời, ngăn chặn và hạn chế tối đa các triệu chứng loạn khuẩn diễn ra ở trẻ.
  • Nấm men: Điển hình như Saccharomyces Boulardii rất tốt cho hệ tiêu hóa. Nó hỗ trợ điều trị các triệu chứng rối loạn như tiêu chảy, đi ngoài phân sống,… Trẻ nhỏ, đặc biệt là dễ sơ sinh sử dụng nhiều thuốc kháng sinh có thể ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa nhạy cảm và chưa hoàn thiện. Nó làm giảm số lượng lợi khuẩn và mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột. Lúc này, trẻ cần bổ sung lợi khuẩn để lấy lại cân bằng và tăng cường miễn dịch. Tuy nhiên, cha mẹ cần thường xuyên cho trẻ đi khám định kỳ. Đồng thời, tuân theo chỉ định của bác sĩ để đảm bảo hệ tiêu hóa khỏe và sự phát triển toàn diện cho trẻ.

một số loại vi khuẩn

3. Tầm quan trọng của lợi khuẩn đường ruột

Trong ruột con người chứa tới 100.000 tỷ vi khuẩn với hơn 500 loài khác nhau. Chúng liên kết và phát triển theo tỷ lệ 85% lợi khuẩn và 15% hại khuẩn giúp cân bằng hệ vi sinh. Một sự thay đổi rất nhỏ của lợi khuẩn đường ruột do stress, bệnh tật hoặc thay đổi thói quen sinh hoạt cũng gây tác động lớn đến cơ thể. Nhất là hệ tiêu hóa.
Lợi khuẩn hoạt động bằng cách thay đổi thành phần hoặc hoạt động trao đổi chất của vi khuẩn hiện có. Lợi khuẩn sẽ lấn át các vi khuẩn có hại trong ruột. Từ đó, ngăn chặn vi khuẩn xấu phát triển, gây nhiễm trùng hoặc viêm. Dưới đây là một số vai trò cụ thể của lợi khuẩn đường ruột đã được BCC tổng hợp:

3.1 Ức chế vi khuẩn có hại

Lợi khuẩn Probiotics sẽ bám vào thành ruột non để cạnh tranh với sự tồn tại của hại khuẩn. Đồng thời, tiết enzyme và protein tiêu diệt chúng. Bởi vậy, bổ sung lợi khuẩn là giải pháp hiệu quả để kiềm chế hại khuẩn trong đường ruột.

3.2 Hỗ trợ tiêu hóa

Lợi khuẩn giúp chuyển hóa một số loại đường trong sữa mẹ giúp bé tiêu hóa dễ dàng hơn. Đồng thời, ức chế sự phát triển của hại khuẩn và đảm bảo cân bằng hệ vi sinh đường ruột. Từ đó, bảo vệ hệ tiêu hóa cho bé và hạn chế các triệu chứng loạn khuẩn.

3.3 Tăng miễn dịch

Hệ tiêu hóa chiếm đến 70-80% sức đề kháng của cơ thể. Đường ruột khỏe mạnh giúp tăng cường hệ miễn dịch toàn diện ở trẻ. Các chuyên gia, nhà khoa học cũng nghiên cứu ra một số chủng lợi khuẩn giúp tăng số lượng và chức năng tế bào thực bào (tế bào miễn dịch). Từ đó, tăng tỷ trọng các tế bào miễn dịch Lympho T. Chưa kể, lợi khuẩn còn tạo màng chắn vững chắc trên bề mặt niêm mạc ruột. Điều này giúp ngăn cản vi khuẩn, virus và tác nhân gây bệnh xâm nhập.

3.4 Tăng hấp thu dưỡng chất

Vi khuẩn có lợi trong đường ruột có khả năng tổng hợp vitamin B12, K và tăng khả năng hấp thụ dưỡng chất. Cụ thể là sắt, canxi, magie. Nhờ đó , bé được hấp thu dưỡng chất và phát triển toàn diện.

3.5 Hỗ trợ điều trị bệnh tiêu hóa

Lợi khuẩn đường ruột còn giúp kiểm soát các bệnh lý liên quan đến hệ tiêu hóa. Cụ thể là hội chứng ruột kích thích (IBS) và bệnh viêm ruột (IBD). Ngoài ra, chúng còn ngăn chặn sản xuất độc tố, hạn chế nguy cơ ung thư ruột kết và bệnh dị ứng. Đặc biệt, đối với trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ, hệ vi sinh đường ruột cân bằng giúp tạo hàng rào miễn dịch vững chắc. Chúng bám dính trên thành ruột để các tác nhân gây hại không có cơ hội bám vào niêm mạc ruột. Sau đó, chúng sẽ bị rửa trôi bởi dịch tiêu hóa và bị đẩy ra ngoài theo phân.
Từ đó, vô hiệu hóa vi khuẩn gây bệnh và thúc đẩy đáp ứng miễn dịch tổng thể. Bởi nếu tỷ lệ lợi khuẩn và hại khuẩn bị phá vỡ cân bằng có thể gây nên tình trạng loạn khuẩn, suy giảm hệ miễn dịch.

đau dạ dày

3.6 Phòng ngừa cảm cúm

Chủng men sống Probiotics Chr.Hansen L.Casei 431 TM (thuộc nhóm Lactobacillus) hỗ trợ phòng cảm cúm hiệu quả. Theo nghiên cứu của Viện Dinh dưỡng Quốc gia trên 240 trẻ 2 – 5 tuổi (năm 2015) ở Hải Dương, tỷ lệ mắc cúm ở trẻ giảm xuống 14,7%. Thời gian khỏi bệnh cũng nhanh hơn 1 – 2 ngày, Đó là kết quả nghiên cứu được ở những người sử dụng sữa chua chứa khuẩn Hansen. Cũng theo một kết quả nghiên cứu khác, bổ sung lợi khuẩn Hansen giúp giảm thời gian cảm cúm từ 8,1 ngày xuống còn 4,8 ngày.

3.7 Giảm nguy cơ béo phì

Giảm nguy cơ béo vì là vai trò không phải ai cũng biết ở lợi khuẩn đường ruột. Một số loại lợi khuẩn giúp giảm nguy cơ béo phì theo cơ chế ức chế hấp thu chất béo trong chế độ ăn, giảm cảm giác thèm ăn. Đặc biệt là hạn chế tối đa việc lưu trữ mỡ. Tuy nhiên, tuy có địa mỗi người mà khả năng phát huy tác dụng của lợi khuẩn đường ruột cũng khác.

3.8 Một số vai trò khác của lợi khuẩn đường ruột

Ngoài các vai trò trên, lợi khuẩn đường ruột còn thực hiện một số vai trò, chức năng sau:

  • Chống dị ứng: Hỗ trợ chống lại một số dị ứng của cơ thể và cung cấp nhiều dưỡng chất cần thiết.
  • Chống ung thư: Vi khuẩn probiotic làm giảm nguy cơ bị ung thư ruột kết. Đồng thời, còn có thể khử các chất độc gây ung thư tồn tại trong cơ thể. Hiệu quả này giúp làm chậm sự phát triển của các khối u bướu.
  • Lợi khuẩn còn giúp giảm lượng cholesterol xấu trong huyết thanh và giảm huyết áp. Hơn nữa còn giúp cơ thể nhanh chóng bình phục sau khi bị rối loạn tiêu hóa và sử dụng kháng sinh thời gian dài.

Với những lợi ích nổi bật kể trên, việc bổ sung lợi khuẩn đường ruột, đặc biệt là ở trẻ em quan trọng hơn cả. Điều quan trọng hơn cả là cha mẹ cần bổ sung lợi khuẩn đúng cách, đúng liều và phù hợp để đạt hiệu quả cao nhất.

Xem thêm:

4. Phương thức bảo vệ hệ tiêu hóa của lợi khuẩn đường ruột

Ứng với mỗi cơ quan và vấn đề xảy ra mà lợi khuẩn đường ruột có cơ chế phù hợp. Từ đó, đảm bảo tăng cường hệ miễn dịch và giải quyết được những vấn đề sức khỏe đang gặp phải.

4.1 Cân bằng hệ vi sinh vật đường ruột

Lợi khuẩn cạnh tranh nguồn sống và dưỡng chất với các hại khuẩn. Từ đó, hạn chế khả năng sinh sôi và phát triển của vi khuẩn có hại. Vi khuẩn có lợi thực hiện khả năng đó bằng cách sản sinh ra các acid giúp ức chế hại khuẩn. Điều này đảm bảo nếu chúng có sóng sót trong môi trường acid dạ dày thì cũng khó gây bệnh.

4.2 Xây dựng hàng rào bảo vệ

Lactobacilli và Bifidobacteria thúc đẩy đáp ứng miễn dịch dịch thể nhờ tiết IgA. Đây là thành phần quan trọng, chiếm ưu thế trong bề mặt niêm mạc. Chúng giúp chống lại kháng nguyên và các yếu tố gây bệnh tiềm tàng gồm cả động lực và độc tố. Chưa kể, các nhóm lợi khuẩn trong đường ruột còn có khả năng tổng hợp các loại vitamin nhóm B và vitamin K. Từ đó làm tăng tiêu hóa mỡ, đạm, đường.

lợi khuẩn lactobacillus

4.3 Tác động miễn dịch

Lợi khuẩn giúp phân phát hiệu quả các phân tử kháng viêm cho đường ruột. Cụ thể:

  • Tăng cường báo hiệu cho các tế bào chủ nhằm làm giảm đáp ứng viêm.
  • Tạo đáp ứng miễn dịch giúp làm giảm dị ứng.
  • Cải thiện cân bằng hệ vi sinh vật trong đường ruột giúp ngăn ngừa táo bón và tiêu chảy.

4.4 Tác động trên mô biểu bì ruột

Hoạt động bảo vệ hệ miễn dịch của lợi khuẩn đường ruột trên mô biểu bì ruột:
Đẩy mạnh liên kết chặt chẽ hơn giữa các tế bào biểu mô.
Tăng cường sản sinh các phân tử phòng vệ, điển hình là chất nhầy và dịch ruột.
Giảm kích thích bài tiết và hậu quả viêm nhiễm.

5. Bật mí 9 cách kích thích lợi khuẩn đường ruột cho bé mẹ nên biết

Để đảm bảo hệ tiêu hóa khỏe mạnh và tăng cường khả năng hấp thu dưỡng chất, việc bổ sung lợi khuẩn đường ruột rất cần thiết. Đặc biệt cần thiết với hệ tiêu hóa nhạy cảm của trẻ. Việc tăng cường hệ miễn dịch giúp chống lại các virus, vi khuẩn gây bệnh.

5.1 Ăn nhiều trái cây và rau quả

Chế độ ăn khoa học với nhiều trái cây và hoa quả giúp bổ sung chất xơ cần thiết cho cơ thể. Chẳng hạn như chuối có thể cung cấp đến 15 – 20% lượng chất xơ thiết yếu. Chưa kể, Fructooligosacarit trong chuối còn giúp tăng cường sản sinh vi khuẩn có lợi. Hoặc các loại rau xanh như cải xoăn, rau bina, cải Brussels… chứa lượng nước và chất xơ cao. Ngoài ra, mầm bông cải xanh còn có thể kích thích enzyme giải độc cho hệ thống tiêu hóa.

thực phẩm tăng lợi khuẩn đường ruột

5.2 Tiêu thụ thực phẩm giàu Prebiotics

Chất xơ Prebiotics có nhiều trong rau, trái cây và các loại đậu. Việc cung cấp các thực phẩm này tạo môi trường thuận lợi cho lợi khuẩn phát triển. Đồng thời, chúng còn tạo ra nguồn năng lượng cho các tế bào đại tràng (ruột già), cải thiện tiêu hóa và hỗ trợ trao đổi chất hiệu quả. Một số thực phẩm giàu prebiotics phải kể đến như:

  • Yến mạch, lúa mạch
  • Chuối, táo
  • Tỏi
  • Hành tây, hành tím
  • Hạt lanh

5.3 Ăn ngũ cốc nguyên hạt

Những loại ngũ cốc nguyên hạt như gạo lứt, hạt quinoa, bột mì nguyên cám… chứa nhiều chất xơ và các loại carbs beta-glucan. Những loại carbs này sẽ được hấp thụ ở ruột già và phân hủy nhờ vào các vi khuẩn đường ruột, từ đó thúc đẩy sự phát triển của lợi khuẩn trong hệ thống tiêu hóa. Ngoài ra, ngũ cốc nguyên hạt còn chứa nhiều dưỡng chất quan trọng khác có tác dụng giảm viêm nhiễm và yếu tố nguy cơ gây bệnh tim.

5.4 Các loại đậu

Việc bổ sung các loại đậu như đậu gà, đậu lăng… giúp tăng cường lợi khuẩn hiệu quả. Bởi chúng không chỉ có hàm lượng chất xơ cao. Nó còn chứa một loại chất xơ prebiotic (gọi là galactooligosaccharide) giúp lợi khuẩn phát triển tốt.

các loại hạt

5.5 Bổ sung các thực phẩm lên men Probiotics

Một trong những cách bổ sung an toàn, hiệu quả chính là tiêu dùng các thực phẩm lên men probiotics trong bữa ăn hàng ngày. Chẳng hạn như sữa chua, Kefir, phô mai, bánh mì bột chua hay các loại thức uống lên men tự nhiên,… Chúng rất giàu protein, giúp kích thích lợi khuẩn đường ruột và ổn định hệ tiêu hóa.
Chưa kể, hiện nay còn có một số loại sữa công thức chứa các loại men vi sinh có đầy đủ lợi khuẩn cho trẻ. Việc bổ sung lợi khuẩn cho trẻ bằng cách này cũng đang được ưu tiên. Bởi tính tiện lợi, dễ sử dụng và đáp ứng tốt nhu cầu cần thiết hơn của các sản phẩm này.

đồ chua

sữa chua chứa lợi khuẩn

5.6 Bổ sung thực phẩm giàu polyphenol cho trẻ

Polyphenol là hợp chất hữu cơ có hệ tiêu hóa nói riêng và sức khỏe cơ thể nói chung. Cụ thể, polyphenol giúp ổn định đường ruột nhờ kích thích sản sinh lợi khuẩn. Đồng thời, hỗ trợ khả năng tìm kiếm và tiêu diệt hại khuẩn. Các thực phẩm giàu polyphenol có thể kể đến như: bột ca cao, hạt lanh, bông cải xanh, việt quất…

5.7 Bổ sung men vi sinh

Men vi sinh là chế phẩm sinh học giúp duy trì sức khỏe hệ tiêu hóa. Cụ thể là bổ sung số lượng lợi khuẩn. Từ đó, giúp khôi phục và cân bằng hệ vi sinh vật về trạng thái khỏe mạnh sau khi bị hại khuẩn xâm nhập. Tuy nhiên, bố mẹ nên tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi cho con trẻ sử dụng.

5.8 Uống đủ nước

Uống đủ nước mỗi ngày là giải pháp hiệu quả giúp tăng cường lợi khuẩn cho trẻ. Chưa kể, nó còn giúp thúc đẩy hệ tiêu hóa khỏe mạnh và mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe.

  • Trẻ từ 6 – 12 tháng tuổi: bổ sung từ nửa ly đến 1 ly nước trong ngày (125ml đến 250ml)
  • Trẻ từ 1 đến 8 tuổi, lượng nước uống mỗi ngày tính theo độ tuổi. Ví dụ như trẻ 1 tuổi nên uống 1 ly nước (250ml), trẻ 2 tuổi nên uống 2 ly nước (250ml), trẻ 8 tuổi nên uống 8 ly nước (250ml)…

5.9 Tạo cho bé thói quen sinh hoạt khoa học

Để tăng cường Probiotics cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ có đường ruột khỏe mạnh, phụ huynh cần xây dựng cho con một số thói quen tốt sau:

  • Ngủ đủ giấc: Việc ngủ không đủ hoặc chất lượng giấc ngủ kém có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến hệ tiêu hóa. Do đó, các phụ huynh cần thiết lập đồng hồ sinh học nhằm đảm bảo chất lượng giấc ngủ cho trẻ.
  • Ăn chậm nhai kỹ: Nhai kỹ thức ăn giúp trẻ tiêu hóa tốt và hấp thụ đầy đủ dưỡng chất. Từ đó, nâng cao sức khỏe đường ruột tối ưu.

trẻ ngủ đủ giấc

Xem thêm:

6. Tạm kết

Lợi khuẩn đường ruột mang lại nhiều tác dụng tốt cho sức khỏe, đặc biệt là hệ miễn dịch nhạy cảm của trẻ. Một số tác dụng phải kể đến như hỗ trợ tiêu hóa tốt, tăng cường hệ miễn dịch, phòng cảm cúm, chữa tiêu chảy và táo bón… Tuy nhiên, chúng chỉ cư trú tạm thời trong đường ruột và có vòng đời khá ngắn. Vì vậy, cần bổ sung lợi khuẩn hàng ngày và duy trì cân bằng hệ miễn dịch. Các bậc phụ huynh cần đặc biệt lưu ý. BCC chuyên cập nhật nhanh chóng và chính xác nhất các thông tin liên quan đến nghiên cứu và ứng dụng Probiotics trong mọi lĩnh vực.

cv

Tham vấn chuyên môn

TS. Đào Thị Lương

Tiến sĩ sinh học

Nguyên Phó phòng Bảo tàng Giống Vi sinh vật - Viện Vi sinh vật và Công nghệ Sinh học

Bích Vũ

Content Writer of BCC

5/5 - (4 bình chọn)

Bài viết liên quan

top men vi sinh

TOP 20+ men vi sinh được các chuyên gia khuyên dùng

TOP men vi sinh an toàn, chất lượng, được chán chạy nhất của Hàn Quốc, Pháp và Nhật Bản đảm...
bifidobacterium longum

Bifidobacterium longum – Vai trò với hệ tiêu hóa của trẻ nhỏ

Bifidobacterium longum, lợi khuẩn giúp cân bằng hệ vi sinh đường ruột, cải thiện hệ tiêu hóa và tăng cường...
lactobacillus acidophilus

Lactobacillus acidophilus: Khái niệm, vai trò và cách sử dụng

Lactobacillus acidophilus là lợi khuẩn quan trọng trong hệ tiêu hóa, giúp cân bằng hệ vi sinh và tăng cường...