Nội dung
- Chỉ số ALT là gì? Thông số giúp đánh giá tình trạng gan, tổn thương gan và một số bệnh lý liên quan cùng liệu pháp điều trị phù hợp
- 1. Khái niệm chỉ số ALT
- 2. Xét nghiệm ALT là gì?
- 3. Tầm quan trọng của chỉ số ALT
- 4. Đối tượng cần xét nghiệm ALT
- 5. Ý nghĩa của kết quả xét nghiệm ALT
- 6. Một số yếu tố ảnh hưởng đến xét nghiệm ALT
- 7. Lưu ý khi xét nghiệm chỉ số ALT là gì?
- 8. Các xét nghiệm khác liên quan
- 9. Tạm kết
Chỉ số ALT là gì? Thông số giúp đánh giá tình trạng gan, tổn thương gan và một số bệnh lý liên quan cùng liệu pháp điều trị phù hợp
ALT là một trong những chỉ số về men gan giúp đánh giá tình trạng sức khỏe gan. Đồng thời, dựa vào đó, chẩn đoán và đánh giá tổn thương về gan cùng một số bệnh lý khác. Ngoài ra, xét nghiệm ALT còn giúp đánh giá hiệu quả điều trị bệnh. Cùng tham khảo ngay bài viết dưới đây nhằm nắm bắt mọi thông tin về “Chỉ số ALT là gì?”.
1. Khái niệm chỉ số ALT
Chỉ số ALT là gì? ALT (Alanine aminotransferase) là loại enzyme sản sinh tại gan. Một số ít được tìm thấy tại cơ xương, tim và thận. Trong khi đó, gan rất quan trọng với các hoạt động sống của cơ thể. Nó tiết mật giúp tiêu hóa thức ăn, loại bỏ chất thải, chất độc từ máu và sản xuất protein, cholesterol. Enzym này giúp xúc tác chuyển đổi acid amin alanine thành L-glutamate và pyruvate. Chưa kể, ALT còn là chất trung gian quan trọng để sản xuất năng lượng tế bào.
Chỉ số ALT trong máu ở người bình thường nằm trong khoảng từ 7 U/L đến 56 U/L. Nồng độ ALT trong máu tăng cao khi gan hoặc bộ phận nào đó nó vấn đề. ALT được giải phóng vào máu nhiều nhất trước khi gan bị tổn thương nặng nề với biểu hiện rõ ràng. Nguyên nhân có thể là do dùng thuốc, chấn thương hoặc các bệnh lý mắc phải. Khi đó, xét nghiệm ALT được chỉ định thực hiện cùng xét nghiệm AST nhằm kiểm tra và đánh giá toàn diện tình trạng gan.
2. Xét nghiệm ALT là gì?
Xét nghiệm ALT (Alanine Aminotransferase) là loại xét nghiệm máu quan trọng, giúp phát hiện các tổn thương gan. Trong đó, chỉ số ALT đặc hiệu và nhạy hơn AST. Nó được gây ra bởi bệnh lý, thuốc hoặc chấn thương. Một số bệnh lý như viêm gan hoặc xơ gan có thể khiến chức năng gan suy giảm. Không chỉ hỗ trợ chẩn đoán và phát hiện bệnh, nguyên nhân, xét nghiệm ALT còn giúp theo dõi tiến triển một số bệnh lý về gan. Chẳng hạn như xơ gan, gan nhiễm mỡ, viêm gan,…
Ngoài ra, xét nghiệm này còn dùng để so sánh với một số kết quả xét nghiệm khác. Đó là: tổng protein, phosphatase kiềm (ALP), tỷ lệ albumin-globulin (tỷ lệ A/G), gamma glutamyl transferase (GGT) và bilirubin. Từ đó, bác sĩ có thể so sánh mức độ và xác định nguyên nhân tổn thương. Đồng thời, giúp đánh giá hiệu quả điều trị bệnh và đưa ra phác đồ phù hợp.
Nồng độ ALT trong máu tăng lên có thể là triệu chứng của tổn thương tại gan hoặc các bệnh lý khác ngoài gan. Đó là bởi ALT còn có trong một số cơ quan khác. Do đó, ngoài việc xét nghiệm ALT, bệnh nhân cần thực hiện thêm một số biện pháp kiểm tra nhằm đánh giá chính xác tình trạng và nguyên nhân gây bệnh.
3. Tầm quan trọng của chỉ số ALT
Cơ thể người sử dụng men gan ALT nhằm chuyển hóa thức ăn thành năng lượng. Tuy nhiên, khi gan tổn thương, lượng men gan ALT trong máu sẽ tăng. Bác sĩ có thể chỉ định xét nghiệm ALT để xác định loại bệnh lý, nguyên nhân, nếu xuất hiện một số tổn thương gan như:
- Đau, sưng dạ dày
- Buồn nôn, nôn, mệt mỏi nhiều
- Vàng da, vàng mắt
- Nước tiểu màu sẫm
- Phân màu sáng
- Ngứa da
Ngoài ra, bác sĩ có thể chỉ định xét nghiệm này trong một số trường hợp:
- Người bệnh tiếp xúc với virus viêm gan
- Người thường xuyên sử dụng chất kích thích như rượu, bia,…
- Người thân, gia đình có tiền sử mắc bệnh về gan
- Tác dụng phụ của thuốc ảnh hưởng đến gan
Xét nghiệm ALT còn được thực hiện trong xét nghiệm máu thông thường. Hoặc giúp xác định hiệu quả điều trị bệnh lý về gan.
Xem thêm:
- Chỉ số AFP là gì? Một số cảnh báo khi AFP tăng cao cần lưu ý
- Chỉ số GGT là gì? Chi tiết giải pháp hỗ trợ sức khỏe
4. Đối tượng cần xét nghiệm ALT
4.1 Người nghi ngờ mắc bệnh lý về gan
Bác sĩ thường chỉ định xét nghiệm ALT nếu xuất hiện một số triệu chứng về gan liên quan đến các rối loạn và bệnh lý như:
- Biếng ăn, ăn không ngon
- Cơ thể suy nhược, mệt mỏi, buồn nôn và nôn
- Vàng da
- Nước tiểu sẫm màu
- Đầy bụng, đau bụng, nhất là vùng hạ sườn phải
- Da ngứa ngáy, nổi mề đay, mụn nhọt,…
- Phân màu sáng hoặc đất sét
Xét nghiệm này có thể được chỉ định cùng một số xét nghiệm khác nếu bệnh nhân bị nghi mắc bệnh gan. Kể cả với tình trạng bệnh nhẹ, không có triệu chứng rõ ràng. Xét nghiệm chỉ số ALT vẫn tăng và có thể phòng ngừa, điều trị bệnh sớm, dứt điểm.
4.2 Người có nguy cơ tổn thương, mắc các bệnh về gan cao
- Nghiện rượu nặng
- Có tiền sử mắc viêm gan
- Thừa cân, béo phì
- Tác dụng phụ của thuốc gây tổn thương gan
- Mắc tiểu đường, hội chứng chuyển hóa
- Tiếp xúc với lượng lớn hóa chất độc hại
5. Ý nghĩa của kết quả xét nghiệm ALT
Chỉ số ALT trong máu bình thường không phải là dấu hiệu của các bệnh lý nghiêm trọng. Tuy nhiên, chỉ số ALT tăng cao hoặc giảm thấp là dấu hiệu cảnh báo các vấn đề sức khỏe. Nếu không được phát hiện, tình trạng bệnh có thể diễn biến nghiêm trọng, nặng nề. Thậm chí, có thể dẫn đến suy gan và biến chứng, đe dọa đến tính mạng người bệnh. Kết quả xét nghiệm ALT bình thường thường dao động từ 7 đến 55 đơn vị mỗi lít. Và thường cao hơn ở nam giới.
5.1 Chỉ số ALT tăng từ nhẹ đến trung bình
Nồng độ ALT trong máu tăng từ nhẹ đến trung bình (tăng chưa gấp 4 lần so với mức bình thường) có thể do một số nguyên nhân sau:
- Thường xuyên sử dụng đồ uống có cồn như bia, rượu
- Xơ gan, gan mãn tính
- Bệnh bạch cầu đơn nhân
- Sử dụng các loại thuốc như statin, aspirin, acetaminophen, thuốc trợ ngủ,…
- Bệnh gan mãn tính, viêm gan siêu vi cấp, ung thư gan, gan nhiễm mỡ
- Lạm dụng đồ uống có cồn
- Tắc nghẽn ống mật
- Đau tim hoặc suy tim
- Tổn thương thận
- Chấn thương cơ
- Tổn thương tế bào hồng cầu
- Sốc nhiệt, sốc nhiễm khuẩn
- Thừa Vitamin A
Tuy ALT không tăng mạnh nhưng bệnh nhân cần được theo dõi sức khỏe định kỳ. Nếu có sự thay đổi đáng kể hay biến chứng bất lợi nào thì cần báo ngay cho bác sĩ. Căn cứ vào đó, bác sĩ sẽ đưa ra biện pháp xử lý và điều trị kịp thời.
5.2 Chỉ số ALT cao
Nếu hàm lượng ALT tăng gấp 100 lần so với mức bình thường biểu hiện chỉ số ALT cao. Các triệu chứng này cảnh báo các bệnh liên quan đến hoại tử tế bào gan, do thuốc, hóa chất gây độc cho gan. Hoặc do nhiễm virus viêm gan cấp hoặc viêm gan virus mạn tính. Nếu chỉ số này cao đến 5.000 UI/L thì khả năng cao người bệnh bị sốc gan hay suy gan cấp. Còn với người viêm gan cấp tính, chỉ số ALT cao và thường duy trì từ 1 – 2 tháng. Sau điều trị từ 3 – 6 tháng, chỉ số ALT sẽ được cân bằng.
6. Một số yếu tố ảnh hưởng đến xét nghiệm ALT
Ngoài nguyên nhân chính do gan, chỉ số ALT trong máu còn bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố khác. Điển hình là do các tác dụng phụ từ thuốc làm sai lệch kết quả xét nghiệm ALT. Do đó, trước khi xét nghiệm, người bệnh cần ngưng sử dụng một số loại thuốc. Đồng thời, cung cấp thông tin thuốc cũng như tình trạng cho bác sĩ.
- Thuốc điều trị bệnh: thuốc tâm thần, chống co giật, lợi tiểu, ức chế men chuyển hoá angiotensin, acetaminophen, metronidazol, trifluoperazine, allopurinol, thuốc tránh thai,…
- Thuốc bổ và thực phẩm chức năng
- Thuốc dạng tiêm vào mô cơ
- Chấn thương, có thể do tập luyện quá sức
7. Lưu ý khi xét nghiệm chỉ số ALT là gì?
Người bệnh cần tuân thủ lời dặn của bác sĩ về một số lưu ý trước khi xét nghiệm. Cụ thể, người bệnh cần nhịn ăn trước từ 4 – 6 tiếng đồng hồ và thực hiện xét nghiệm vào buổi sáng. Quy trình lấy mẫu máu diễn ra nhanh chóng, đơn giản và được thực hiện bởi các kỹ thuật viên kinh nghiệm.
8. Các xét nghiệm khác liên quan
Xét nghiệm ALT thường được thực hiện kèm theo một số xét nghiệm chức năng gan khác. Cụ thể:
- Xét nghiệm Albumin
- Xét nghiệm Photphatase kiềm
- Xét nghiệm Bilirubin
- Xét nghiệm axit lactic dehydrogenase (LDH)
- Xét nghiệm định lượng protein toàn phần
Xem thêm:
- Chỉ số AST là gì? Xét nghiệm chẩn đoán sức khỏe gan
- Chỉ số anti HBs là gì? Đánh giá vai trò kháng thể với viêm gan B
9. Tạm kết
Trên đây là toàn bộ thông tin chi tiết nhằm giải đáp “Chỉ số HCT là gì”. Đây là chỉ số quan trọng trong xét nghiệm máu nhằm đánh giá tình trạng sức khỏe toàn diện. Xét nghiệm chỉ số HCT giúp chẩn đoán các bệnh lý liên quan và đưa ra phác đồ điều trị phù hợp. BCC chuyên cập nhật nhanh chóng và chính xác nhất các thông tin liên quan đến nghiên cứu và ứng dụng Xét nghiệm trong mọi lĩnh vực.
